Τη στιγμή κατά την οποία, έστω και με σχεδόν προδιαγεγραμμένο το αποτέλεσμα, τουλάχιστον όπως φαίνεται, βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα προσπάθεια στο Κυπριακό, το εσωτερικό μέτωπο, με τις ενέργειες της εκτελεστικής εξουσίας αλλά και το κολοβό κομματικό πλαίσιο δράσης, διάγει μια σοβούσα κρίση η οποία αναμένεται να κορυφωθεί κυρίως στις βουλευτικές εκλογές του ’26.
Αυτή η πολιτική ερμηνεία δεν είναι αποτέλεσμα ορισμένων θεωριών, όπως αυτές δημοσίως εκφράζονται κυρίως από ανεξάρτητους παρατηρητές. Είναι απότοκο της αναποτελεσματικότητας του ίδιου του πολιτικού συστήματος το οποίο επιχειρεί να ανακυκλωθεί αλλά δεν είναι σε θέση να βελτιωθεί. Αυτή η εγγενής αδυναμία του συστήματος δεν αγγίζει μόνο την εκτελεστική εξουσία του σήμερα. Προκαλεί τεράστια λειτουργικά προβλήματα τα οποία προδιαγράφουν το μέλλον των σημερινών κομμάτων και κυρίως εκείνων τα οποία κατατάσσονται στη λεγόμενη κατηγορία των συστημικών πολιτικών σχηματισμών. Τα κόμματα, τα οποία συνεχίζουν να είναι εγκλωβισμένα σε τακτικές προσωρινής και χωρίς προοπτικής αναδίπλωσής τους, με κινήσεις και αποφάσεις οι οποίες αδυνατούν να επουλώσουν τις πληγές τους από τη μια, και από την άλλη δεν είναι ικανά να σταματήσουν τις διαρροές τους αλλά και τη σχεδόν φοβική αντιμετώπισή τους από το κοινωνικό σύνολο.
Συνολική απαξίωση
Οι τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης αναδεικνύουν τη συνολική απαξίωση των φορέων της πολιτικής από την κοινωνία. Δεν είναι προφανώς μονοσήμαντες. Δεν σηματοδοτούν μόνο την αναγκαιότητα αλλαγής της πρακτικής της εκτελεστικής εξουσίας με βάση τα ευρήματα της τελευταίας μέτρησης της Prime Consulting για λογαριασμό του Σίγμα για τα δύο χρόνια διακυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη. Σηματοδοτούν και μια άλλη εικόνα, εκείνη του κομματικού κατεστημένου και του πλαισίου εντός του οποίου φαντάζει ότι θα λειτουργήσει για τα επόμενα χρόνια. Σηματοδοτεί μια επί του παρόντος απροσδιόριστη πτώση αρχικώς των δύο μεγάλων κομμάτων ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, τη δραστική μείωση του έως τώρα τρίτου κόμματος ΔΗΚΟ, την εξαφάνιση των υπόλοιπων κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου, όπως είναι η ΕΔΕΚ, η ΔΗΠΑ και οι Οικολόγοι, την καταγραφή ως διεκδικητικής οντότητας του νέου σχήματος VOLT και βεβαίως την εκτόξευση του ΕΛΑΜ και της Ακροδεξιάς, η οποία εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα αναδείξει αυτό τον σχηματισμό ως μια άκρως επιδραστική, για το επόμενο διάστημα, δύναμη.
Το νέο σκηνικό
Όλα αυτά βεβαίως μπορούν να αλλάξουν από την πιθανότητα, ακόμη και τις επόμενες βδομάδες, να εισέλθει επισήμως στην πολιτική ζωή του τόπου ένα κίνημα υπό τον τέως Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας, Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Είναι ενδεικτικά τα ευρήματα των δύο, εντός της εβδομάδας, μετρήσεων της κοινής γνώμης, όπως εκείνης Prime Consulting αλλά και της IMR την οποία παρουσίασε ο ιστοσελίδα Reporter. Η πρώτη δεν θέτει ερώτημα για την εκλογική βαρύτητα του κύριου Μιχαηλίδη τη δεδομένη στιγμή, αλλά δίνει ποσοστά δημοτικότητας στο τέως Γενικό Ελεγκτή της τάξης του 60%, με αρνητική διάθεση μόνο 28%. Την ίδια στιγμή που τα αντίστοιχα ποσοστά δημοτικότητας είναι για τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη 34% θετικά και 55% αρνητικά, για την Αννίτα Δημητρίου η θετική ψήφος βρίσκεται στο 44% και η αρνητική στο 45%, και του Στέφανου Στεφάνου στο 35% θετική και 49% αρνητική ψήφο. Ακόμη πιο συγκεκριμένη και εντυπωσιακή είναι η αποδοχή Μιχαηλίδη όπως αυτή παρουσιάζεται στη δημοσκόπηση της IMR. Μέσα από τα ευρήματα της δημοσκόπησης, η οποία στην ερώτηση για τη σημερινή αξιολόγηση των κομμάτων θέτει τον κύριο Μιχαηλίδη ως ανεξάρτητο υποψήφιο, ο τέως Ελεγκτής θα μπορούσε να ψηφιστεί έως και από το 11% των ψηφοφόρων.
Έχει δρόμο ακόμη
Όλες οι μετρήσεις βεβαίως καταγράφουν τάσεις της κοινής γνώμης, τόσο σε σχέση με την κυβερνητική πολιτική και τις επιδόσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, όσο και τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο κομματικό σύστημα.
Οι διάφορες δημοσκοπήσεις, οι οποίες κρατούν τη δημοτικότητα του Προέδρου αλλά και της κυβέρνησής του σε χαμηλά επίπεδα με παραμονή στην εξουσία μόνο δύο χρόνων, θα πρέπει κατά τρόπο ρεαλιστικό να αντιμετωπιστούν και από τον Πρόεδρο, γιατί όχι μόνο δεν δίνεται στη διακυβέρνηση θετικό πρόσημο από την κοινωνία, αλλά δεν είναι ούτε και προς το συμφέρον του ιδίου να αγνοεί αυτή την πραγματικότητα. Δυστυχώς ο Πρόεδρος, παρά το γεγονός ότι σε όλους τους τόνους επιχειρεί να πείσει την κοινωνία ότι όχι μόνο ανέβασε τον πήχη των προσδοκιών πολύ ψηλά, και μάλιστα πέρασε από πάνω, όπως μας διαβεβαίωσε στην τελευταία του διάσκεψη, στην πραγματικότητα έχει να διανύσει πολύ μεγάλη απόσταση προς επίτευξη αυτού του στόχου. Δυστυχώς, δύο χρόνια διακυβέρνησης και ακόμη αναζητείται ο κυβερνητικός βηματισμός. Ο ίδιος ψάχνει εναγωνίως τον τρόπο για να επανέλθει δυναμικά στη διεκδίκηση εκ νέου της προεδρικής θητείας, αδημονεί επί τούτου και αυτός και οι συμβουλάτορές του. Είναι ωστόσο εντελώς αντιπαραγωγικό για τον ίδιο να συνεχίσει να βρίσκεται υπό ομηρία από ενέργειές του, οι λογικές των οποίων δεν δημιουργούν συνθήκες επίλυσης κομβικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η κοινωνία.
Βίοι παράλληλοι
Στο ίδιο μοτίβο αναζήτησης και επιβίωσής τους κινούνται και τα κόμματα. Κυρίως οι βασικές πολιτικές δυνάμεις οι οποίες εδώ και μερικούς μήνες αναδιπλώθηκαν και συμβάλλουν στη στην έναρξη, ατύπως, μιας μακριάς προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των βουλευτών εκλογών που θα πραγματοποιούν τον Μάιο του 2026. Αυτή η πραγματικότητα, χωρίς υπερβολή, δημιουργεί συνθήκες νοσηρότητας στην πολιτική σκηνή και στον διάλογο και εμποδίζει την ανάγκη δημιουργικής αναζήτησης λύσεων στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία. Στην ουσία, η έναρξη μιας πρόωρης διαδικασίας κομματικής εσωστρέφειας, η οποία μάλιστα θεωρείται ως αναζήτηση κοινής γλώσσας με το εκλογικό σώμα, αντανακλαστικά εμφανίζει στοιχεία αποσυμπίεσης, με αποτέλεσμα να ισχυροποιείται παρά να καταλαγιάζει η αποξένωση των εκλογέων από τους ίδιους τους κομματικούς σχηματισμούς.
Θα πρέπει να σημειωθεί ακόμη μια παράμετρος της ρευστότητας αυτής, αφού δεν επηρεάζει μόνο τις βουλευτικές, αλλά θα αλλάξει τα δεδομένα και των προεδρικών εκλογών του 2028. Αυτή η αλληλοεπίδραση των δυο εκλογικών ορόσημων ενσωματώνει και την ίδια την εκτελεστική εξουσία, η οποία διά του σημερινού Προέδρου αποκτά από πολύ νωρίς χαρακτηριστικά εξυπηρέτησης ενός μακρού προεκλογικού αγώνα για διατήρηση της εξουσίας. Αποτελούν, εν ολίγοις, συγκοινωνούντα δοχεία, από τη μια η αναζήτηση διεξόδων μέσα από τη ρευστότητα του εκλογικού σώματος και από την άλλη, η βραχυκύκλωση από την παρούσα Προεδρία όλων των ειρμών της εξουσίας. Οι βάσιμες ανησυχίες του υπάρχοντος συστήματος εξ ορισμού αποτυπώνουν και τους πρωταγωνιστές αυτής της τάσης, αλλά ταυτόχρονα εκείνους που θα αισθανθούν τις επιπλοκές από την εμφάνιση νέων παικτών.
Προς επίρρωση αυτών, ότι δηλαδή το όλο σκηνικό δημιουργεί τάσεις αποξένωσης, μπορεί κάποιος να το διαπιστώσει από τα ευρήματα μια ποιοτικής έρευνας της εταιρείας Analytika Market Research για λογαριασμό της ιστοσελίδας Cyprus Times. Τα συμπεράσματα από την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν όπως αναφέρεται 3.772 άτομα, είναι ενδεικτικά:
Ένα ποσοστό της τάξης του 44% επιθυμεί να δει νέα κινήματα στις βουλευτικές εκλογές, ενώ το 56% όχι. Επίσης, αρκούντως ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι μόνο το 43% δηλώνει ότι θα στηρίξει το κόμμα του στις εκλογές. Ένα ποσοστό γύρω στο 20% δηλώνει ότι θα ψηφίσει άλλο κόμμα, αλλά και ένα 37% που δηλώνει ότι δεν έχει αποφασίσει ακόμη. Ταυτόχρονα, το 95% του συνόλου των ψηφοφόρων επιθυμεί να δει νέα πρόσωπα στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.
Είναι μια εικόνα βεβαίως η οποία πάνω -κάτω αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι το χθες, στο κομματικό και ευρύτερα στο πολιτικό γίγνεσθαι, δεν θα έχει τη δύναμη να καθορίσει το αύριο.
